Ελληνικός Κινηματογράφος

Abstract

Ο κινηματογράφος είναι ένα αγαθό που κρατά κορυφαία θέση στο χώρο του πολιτισμού. Επόμενο είναι και η σημασία ενός βιβλίου για τον κινηματογράφο να αποσκοπεί στην ανάδειξη αυτής της πολιτισμικής πλευράς της χώρας παραγωγής. Ο ελληνικός κινηματογράφος γεννήθηκε, ενηλικιώθηκε και ωρίμασε μέσα σε ποικίλες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές δυσκολίες, τις οποίες ξεπέρασε χάρις στο πείσμα και στην ευγενή φιλοδοξία των πρώτων, αλλά και των μεταγενέστερων, κινηματογραφιστών. Στο ανά χείρας βιβλίο επιχειρείται μια σύντομη ιστορική περιδιάβαση με σταθμούς σε συγκεκριμένες καλλιτεχνικές περιόδους και ταινίες οι οποίες ξεχώρισαν για την ποιότητά τους ή για την αλλαγή που έφεραν στο κινηματογραφικό τοπίο. Στόχος των συγγραφέων του βιβλίου για τον ελληνικό κινηματογράφο ήταν να συνθέσουν ένα βοήθημα πορείας για την «ανάγνωση» των κινηματογραφικών ταινιών που συχνά μεταδίδονται από την ελληνική τηλεόραση, αλλά και για εκείνες τις ταινίες που δεν έχουν την ίδια τύχη. Βέβαια η παρακολούθηση μιας ταινίας είναι από μόνη της απολαυστική, ευχάριστη ή ενδιαφέρουσα και τις περισσότερες φορές δεν έχει ανάγκη διαμεσολαβητού. Όμως πολλές φορές, πίσω από αφελείς καταστάσεις κρύβονται ιδεολογίες, νοοτροπίες, ιδιάζουσες καταστάσεις οι οποίες κεντρίζουν το πνεύμα του ανήσυχου θεατή. Στο σημείο αυτό η δική μας παρέμβαση έρχεται να φωτίσει αθέατες, ίσως, πλευρές μιας πραγματικότητας και να ανοίξει διάλογο με τον αναγνώστη. Το όλο υλικό έχει κατανεμηθεί σε δώδεκα ενότητες. Οι εννέα αναφέρονται στις αντίστοιχες περιόδους και ταινίες μεγάλου μήκους, ενώ οι επόμενες τέσσερις αναφέρονται στους σημαντικούς Έλληνες σεναριογράφους, μουσικοσυνθέτες, οπερατέρ, σκηνοθέτες, που έζησαν και έδρασαν στο εξωτερικό καθώς και στο ντοκιμαντέρ και στις ταινίες μικρού μήκους. Ακολουθεί ενδεικτική βιβλιογραφία. Για κάθε ενότητα υπάρχει εισαγωγική παράγραφος στην οποία δίνεται το κοινωνικό και καλλιτεχνικό στίγμα της εποχής. Ακολουθούν τα στοιχεία της ταινίας που έχει επιλεγεί, σύντομο βιογραφικό σημείωμα του δημιουργού της, ανάλυση και επισήμανση των σημείων που χρήζουν σχολιασμού και, τέλος, ερωτήσεις, ασκήσεις, δραστηριότητες, για συζήτηση και προβληματισμό. Επειδή, όπως θα δούμε και στις σελίδες που ακολουθούν, ο κινηματογράφος άντλησε το υλικό του από την καθημερινή ζωή, αλλά και από τις ιστορικές περιπέτειες του τόπου, είναι φυσικό να σχολιάζεται η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και οι συνθήκες μέσα στις οποίες ωρίμασαν οι άνθρωποι, τα γεγονότα και οι συμπεριφορές. Έτσι, πέρα από τη συγκίνηση, οι αναγνώστες του βιβλίου αποκομίζουν γνώσεις και πληροφορίες. Και, όπως είναι φυσικό, τα στοιχεία της ταινίας μελετώνται σε αντιπαραβολή με τις άλλες τέχνες, στις οποίες, πολλές φορές, καλείται ο αναγνώστης να ανατρέξει, επειδή, και αυτές, όπως και ο κινηματογράφος, επηρεάζονται από τα ιστορικά και άλλα συμβάντα και επειδή και αυτές απηχούν τα κοινωνικά δρώμενα της εποχής τους. Και, τέλος, επειδή η τέχνη και η ζωή είναι συγκοινωνούντα δοχεία, το μάθημα γίνεται αφορμή για μια ζωντανή ανθρώπινη επικοινωνία.