Study of part self-financing model of health centers in greece as primary health care units in the frame of N.H.S. operation

Abstract

Η συμμετοχή στο κόστος για τις υπηρεσίες των κέντρων υγείας καθιερώθηκε ώστε να περιορισθούν οι δημόσιες δαπάνες, να αυξηθεί η εισροή πόρων στο σύστημα υγείας καθώς και για τη συνειδητοποίηση του κόστους από την πλευρά των χρηστών. Η παρούσα μελέτη επιδιώκει τη διερεύνηση της άποψης των χρηστών και των επαγγελματιών των κέντρων υγείας όσον αφορά στο μέτρο της συμμετοχής στο κόστος, μέσα από την οποία θα προκύψει η αξιολόγηση του καθώς και η διατύπωση βελτιωτικών προτάσεων. Για το λόγο αυτό, διαμορφώθηκαν τρία διαφορετικά ερωτηματολόγια τα οποία διανεμήθηκαν στους διοικητικούς υπαλλήλους, στους διευθυντές και στους χρήστες των κέντρων υγείας. Έλαβαν μέρος 193 διοικητικοί υπάλληλοι (96% ποσοστό ανταπόκρισης) και 188 διευθυντές (93% ποσοστό ανταπόκρισης) από το σύνολο των 202 κέντρων υγείας της Ελλάδας. Επίσης, συμμετείχαν 626 χρήστες, οι οποίοι προέκυψαν δειγματοληπτικά από 18 κέντρα υγείας σε 6 Υγειονομικές Περιφέρειες της Ελλάδας. Η λήψη των ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, μέσω τηλεομοιότυπου, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καθώς και με τη μορφή προσωπικών συνεντεύξεων σε απευθείας επικοινωνία. Η συλλογή των ερωτηματολογίων από τους επαγγελματίες υγείας διήρκησε από τον Ιούνιο 2011 έως το Μάιο 2012, ενώ για τους χρήστες από τον Μάιο 2012 έως τον Απρίλιο 2013. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS, ενώ χρησιμοποιήθηκαν τα εργαλεία Pearson x2 test, Kolmogorov-Smirnov test, t-test, Mann-Whitney test, με επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας p<0,05. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων των διοικητικών υπαλλήλων το 92% αναφέρει ότι η πλειοψηφία των ασθενών συμμορφώνονται με την πληρωμή των εξετάστρων, ενώ το 41,5% διαπιστώνει τη μείωση της επισκεψιμότητας στο κέντρο υγείας. Επίσης, το 64% των κέντρων υγείας δεν απασχολεί αποκλειστικά διοικητικό προσωπικό για την είσπραξη των εξετάστρων, αλλά απασχολεί επιπλέον νοσηλευτές, γιατρούς και τεχνικούς. Παράλληλα, στο 85% των κέντρων υγείας δεν χρησιμοποιούνται πληροφοριακά συστήματα υποστήριξης της είσπραξης των εξετάστρων. Όσον αφορά στα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων των διευθυντών, σύμφωνα με το 73% η εισαγωγή του εισπρακτικού μηχανισμού στα κέντρα υγείας είχε θετικό αντίκτυπο στη συμμόρφωση των ασθενών, ενώ το 66% σημείωσε ότι συνέβαλε στη συνειδητοποίηση του κόστους από τους χρήστες και τους υπαλλήλους. Από την άλλη μεριά, όμως, το 81,5% δήλωσε ότι τα έσοδα αυτά δεν καλύπτουν τα τρέχοντα έξοδα των κέντρων υγείας και σύμφωνα με το 80% δεν συμβάλλουν στην παροχή αποτελεσματικότερων υπηρεσιών υγείας. Επιπλέον, το 61% των διευθυντών χαρακτήρισε θετική εξέλιξη τη συμμετοχή στο κόστος και το 80% υποστήριξε την ανάγκη για οικονομική αυτονόμηση των κέντρων υγείας. Όσον αφορά στα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων των χρηστών, το 54% εξέφρασε πολύ και πάρα πολύ ικανοποίηση από τις υπηρεσίες των κέντρων υγείας, ενώ από αυτούς το 59% δεν κατέβαλλε το εξέταστρο. Το 75% δεν συμφωνεί με την πληρωμή εξετάστρων ως έναν τρόπο αναβάθμισης των υπηρεσιών των κέντρων υγείας, ενώ από αυτούς το 53% εξέφρασε μέτρια έως καθόλου ικανοποίηση από τα κέντρα υγείας. Παράλληλα, το 98% δήλωσε ότι θα επισκεφθεί ξανά το κέντρο υγείας αν χρειαστεί. Συμπερασματικά, η συμμετοχή στο κόστος έχει συμβάλλει στην ορθολογική χρήση των υπηρεσιών των κέντρων υγείας, μέσω της συνειδητοποίησης του κόστους από ασθενείς και υπαλλήλους, καθώς επίσης έχει συμβάλλει στην εισροή πόρων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Όμως, δεν έχει ανταποκριθεί στις προσδοκίες για αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας, ώστε να αυξηθεί η συναίνεση των χρηστών για το νέο μέτρο. Τέλος, κρίνεται αναγκαία η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών και η πραγματοποίηση συστηματικού ελέγχου για την ομαλή λειτουργία της είσπραξης των εξετάστρων.